“Bij ons mag je een auto hebben, als-ie maar zwart is.”

“I’ll get something for you.” Virginia haalt een cadeautje voor ons: ‘Most Asked Questions about the Amish and Mennonites’. “Kun je alles nog eens nalezen waar we het over hebben gehad.” “Oh, wat lief. Dank je wel.” We staan dan bijna een half uur naast haar toonbank waar je stoffen voor jurken, broeken, banken en stoelen afmeet om er dan de juiste naaigarens bij te vinden. Daarvóór zijn we door de kledingafdeling gedwaald, heeft Clemens een Amish hoed opgezet en brede rode bretels gepast. 

Staat goed!

En ik heb me verbaasd over de voedselafdeling: bonen, griesmeel, kleine crackertjes, alles is verpakt in plastic zakken van een pond, of twee, of in plastic doosjes, zoals de kleurige korreltjes voor je taartversiering en de soepen. De voorraden zijn enorm, genoeg voor tig merken, maar die zijn hier compleet onzichtbaar. ‘You get what you see.’, en voor een ‘affordable price’. Dat is waar Virginia en haar man Clair voor staan sinds ze zich hier in Cantril, in het zuiden van Iowa aan de Hwy 2 ruim dertig jaar geleden hebben gevestigd.

Een deel van de stoffenafdeling...

 

...en van de levensmiddelen

We stappen binnen omdat vooral nieuwsgierig naar de naam: “Hoe kom je aan ‘Dutchman’s’?” 

Clair Zimmermann stelt een wedervraag: “Wat weet je van de de ‘Anabaptists’ die begin 16^e eeuw uit Zwitserland naar Duitsland en later via Holland naar Amerika zijn gevlucht? Zegt Mennonieten je iets? Of de naam Ulrich Zwingli?” Heel vaag wel… ik herinner me dat Martin Luther niet de enige hervormer was, maar hoe en wat precies? “Geeft niet…je weet vast nog wel van de discussie over de doop. Luther wilde, net als de katholieken, baby’s dopen. Wij vinden dat de doop een bewuste keus is. Dat doe je als je twaalf, dertien of desnoods achttien bent. Je leeftijd maakt niet uit, wel dat je er over na hebt gedacht.” Daarom noemden ze ons ‘Anabaptists’, en wij werden vervolgd door zowel de Kerk van Rome als door de Reformers. Die laatsten ambieerden ook maatschappelijke hervormingen terwijl wij niks te maken willen hebben met een overheid. Scheiding van kerk en staat is belangrijk.” Ja, ik weet het weer, maar….hoezo ‘Dutchman’s? 

Dutchman's met een zwarte auto van een klant...

“Wel, toen we naar Amerika vluchtten hebben we ons in Pennsylvania gevestigd. En we spraken oorspronkelijk natuurlijk Zwitsers Duits. Dat werd hier gaandeweg Pennsylvinian Dutch genoemd. En toen we hier wilden beginnen kozen we dus voor Dutchman’s. Verstehst du?” Clair vindt het leuk om z’n verhaal te larderen met Duitse woorden en zinnen. En ik vind dat natuurlijk ook grappig. Het gaat over ‘Kleine Kinder’, over ‘Gelt’ en over ‘Reisen’. Clair was al eens in Europa, en met name in Zwitserland, en wil graag nog een keer terug.

“Mogen we nog iets over de rolverdeling tussen mannen en vrouwen vragen? Zitten jullie bijvoorbeeld gescheiden in de kerk? Vrouwen achterin en mannen voor?” “Nee, wel gescheiden, maar de vrouwen zitten links en de mannen rechts. Maar vrouwen moeten wel stil zijn. Ze mogen niet meezingen en als ze iets willen zeggen, kan dat alleen via hun man.” “En mogen vrouwen buitenshuis werken? Jij werkt hier gewoon in jullie zaak.” Virginia lacht: “Bijna alle vrouwen hebben hun handen vol aan het huishouden. We hebben allemaal veel kinderen en we maken in principe alles zelf.”

Maandag is wasdag, zonder wasmachines en drogers

Clair en Virginia maken deel uit van de moderne ‘Car-Mennonites’. Zij mogen bijvoorbeeld wel auto rijden. Maar die moet wel zwart zijn, omdat die kleur hetzelfde is als die van de rijtuigjes waar de ‘Buggy-Mennonites’ mee rijden. Zij hebben zelf ook telefoons, en zitten op internet. Maar het netwerk wordt beheerd door de kerk, dus ze kunnen niet zo maar van alles Googlen.

“En hoe zit dat dan met de Amish?” “Die lijken meer op de ‘Buggy-Mennonites’. Ze mogen niet zelf autorijden, gebruiken geen elektriciteit en mogen alleen met paarden het land bewerken.”

“En waar kunnen we hen vinden?” Clair haalt een kaart met nummers die aangegeven waar alle ‘Car-Mennonites’ in de regio wonen. Achterop staan alle namen en telefoonnummers. “Als je iets verder terug gaat naar het noorden, dan vind je langs de J40 veel Amish boeren.”

De Prairie Breeze Cheese van deze 'Car-Mennonites' is heerlijk!

Weaver heeft een bouwbedrijf en
een chauffeur in het bezit van een pick-up.

Barbara is Amish.
Zij mag niet op de foto. Tony, haar paard, wel

De ouderwetse klok achter de toonbank klingelt inmiddels het derde kwartier weg. We schudden handen en bedanken hen nogmaals voor het boekje, de tips en het boeiende gesprek. 

Als we naar de uitgang lopen roept Clair: “Auf Wiedersehen!” 

Ik zwaai enthousiast: “Auf Wiedersehen!”