Anne Frank in Boise

Boise is de hoofdstad van Idaho en als je daar dan toch in de buurt bent is het aardig om even te zoeken naar iets bijzonders. Wat blijkt? Bloise heeft een ‘Anne Frank Human Rights Memorial’. “Dat wil ik wel even zien!” “Ja, en ben ook benieuwd wat de achtergrond is.” Die vinden we in de persoon van Bill Wassmuth, een van Idaho’s grote voorvechters van mensenrechten. Hij is, toen nog priester, begin tachtiger jaren in actie gekomen tegen de aanwezigheid van een groeiende groep neonazi’s, de Aryan Nations, in Hayden Lake, vlakbij Coeur d’Alene waar hij woonde en werkte.

De entree van Anne Frank Human Rights Memorial in Boise

Op het infopaneel lezen we: ‘Wassmuth found himself confronted with the misuse of theology for hateful aims by white supremacists settling in Northern Idaho’, en besloot te kijken hoe deze groep bestreden kon worden. Zijn acties heeft hij in 1986 bijna met de dood moeten bekopen toen de Aryan Nations zijn huis bombardeerden.

Veertien jaar later, in 2000, is het langs legale weg gelukt een claim van $ 6,2 miljoen dollar tegen Aryan Nations gehonoreerd te krijgen, met als gevolg een faillissement en het gedwongen vertrek uit Hayden Lake. Twee jaar later is Wassmuth, de held van de ‘human rights en human dignity’ overleden.

De complete tekst van de Verklaring van de Rechten van de Mens
in steen gebeiteld

En de relatie met Anne Frank? In 1995 heeft de Northwest Coalition for Human Dignity, een initiatief van Wassmuth, een reizende tentoonstelling georganiseerd met Anne Frank in de hoofdrol. Die tentoonstelling was zo’n enorm succes dat een jaar later het Wassmuth Center for Human Rights is opgericht met het idee een blijvend monument voor mensenrechten te realiseren. En het ‘Anne Frank Human Right Memorial’, waar we nu lopen, is sinds augustus 2002 het tastbare resultaat van alle inspanningen om mensenrechten te promoten. Het centrum heeft daarnaast veel educatieve programma’s, verzorgt guided tours voor scholieren en heeft een afdeling die bedrijven adviseert hoe je mensenrechten in je beleid implementeert! Die strategie is naar mijn bescheiden mening een uitstekende variant op het people-planet-profit model plus het pleidooi voor meer diversiteit binnen de factor ‘people’: investeer in een bedrijfscultuur met een Human Dignity Project en als je dat goed doet win je daarbij!

Anne Frank op haar zolderkamer
Ontwerp Greg Stone

...die 'uitkijkt' op de Amsterdamse grachten.
Gedenkstenen als banken om op te mediteren
Ontwerper van het hele complex: Kurt Kast

We zijn allebei erg onder de indruk van het ‘Anne Frank Human Right Memoral’.

Waarom hebben we in Amsterdam niet iets vergelijkbaars?! Ik bedoel de koppeling van ‘nooit-meer’ met de promotie van mensenrechten? We hebben het Anne Frank Huis en de roze driehoek vlakbij de Westerkerk, maar verder…?

En een ‘denkverdieping’ lager: bij de entree van het memoral staat een steen met een citaat van Anne Frank: “In spite of everything, I still believe that people are truly good at heart.”

Dat geloof ik ook graag, maar als Trumpachtigen op machtige plaatsen worden gekozen, en wellicht volgend jaar hetzelfde in Nederland gaat gebeuren, dan is dat wel aanslag op je mentale uithoudingsvermogen. Als ik dat tegen Clemens zeg, vraagt hij: “Heb je mijn foto van het bordje binnen al gezien, die uitspraak van Dante?” “Nee, maar ik ga gelijk kijken.”  

Hoe actueel!

Wat zei Dante? “The hottest places in hell are reserved for those who, in times of great moral crisis, maintain their neutrality.”

Blijkbaar ook in de 13e eeuw actueel...