Mesa Verde: hoe woonden de Ancestral Pueblo…

Mesa Verde National Park ligt in het Zuidwesten van Colorado. Wij komen vanuit Durango bij de enige ingang aan de US 160. 

Het enorme park is al sinds 1978 een Werelderfgoed. Wij willen vooral een dag of twee in dit park doorbrengen omdat hier de architectonische geschiedenis van Ancestral Pueblo nederzettingen het duidelijkst aanwezig zou zijn.

Mesa Verde ligt op eenentwintighonderd meter en hoger. ’s Nachts vriest het op verschillende plaatsen nog steeds. Verder zijn veel bijzondere plekken in Mesa Verde  alleen toegankelijk met een gids. Wij boeken een tour naar Balcony House op Chapin Mesa voor zaterdag en voor zondag eentje door Longe House. Long House ligt honderd meter hoger op de Wetherill Mesa en de weg daar naar toe is nét weer open.

Het eerste ontdekking volgt nog voor we op stap gaan: de prijzen voor een plek op de enige camping, Morefield Campground, bedragen ook zonder water, elektra en vuilwaterafvoer, $ 31 per nacht ex tax.  Maar voor die prijs heb je ook ‘Free Wifi’ en bovendien lekker snel.

Lijken op olijfbomen...

 Morefield Campground is bezaait met struikachtige bomen die me op een of andere manier aan de kale olijfboomgaarden van Van Gogh doen denken. Er staan best veel campers en tenten, maar het voelt absoluut niet vol. Als je niet wilt heb je geen contact met je buren. 

Tegen zonsondergang komt er wel even een gezin van drie herten naast jouw site grazen…

Herten komen gezellig buurten...

En hoe zit het nu met al die architectuur van de Ancestral Pueblo? We begrijpen dat zij heel lang woningen tot twee meter diep in de hoogvlakte (de mesa) uit hebben gegraven en vervolgens afgedekt met houten palen, bladeren en modder, waarbij deze daken worden gedragen door een constructie van heel veel rechtopstaande houten palen. Dit type woning heet ‘pithouse’. Tussen 550 en 750 ontstaan er conglomeraties van aaneengesloten pithouses en tegen 1100 worden er op de mesa voor het eerst dorpen gebouwd met woningen van twee of meer verdiepingen. Pas rond 1200 gaan Ancestral Pueblo woningen ín de rotsen bouwen met ook torens van drie of meer woonlagen: de cliff dwellings. Rond 1300 verlaten ze de Mesa. Waarom? Dat blijft speculeren net als in andere gebieden waar we zijn geweest: langdurige droogte, stammenoorlog? Native Indians hebben geen geschreven taal en het verhaal van de video’s in de Visitor Centres is ook steeds hetzelfde: ‘We don’t know.’

Heerlijk ruikende bitterbrush
bij in ingang van de Balcony House Tour

Balcony house is een avontuurlijke ‘cliff dwelling tour’. Je moet in elk geval een tien meter lange steile ladder opklimmen en door een bijna vier meter lange tunnel kruipen van nog geen halve meter breed. Bij nader inzien heb ik toch geen zin in dat avontuur en blijf ik ‘thuis’. Clemens maakt voor mij foto’s van die twee meest angstaanjagende onderdelen.

Dit zag ik niet zitten

..en dit helemaal niet!

De tour door Long House vraagt alleen een korte wandeling over de mesa en een eenvoudige afdeling. Tijdens de wandeling loop ik naast een vrouw die mij vraagt: “Heb jij Balcony House ook gedaan?” “Nee. Ik heb al last van hoogtevrees en door zo’n tunnel…” Ze onderbreekt me: “Ja, vreselijk! En voor mij kroop een oude man die vast kwam te zitten!” De hyperventilatie die dat opleverde is onmiddellijk weer terug. Ik leef met haar mee als ze meer details vertelt. “Oh! Dat was precies mijn nachtmerrie!” Daarnaast een prettig geval van cognitieve dissonantie natuurlijk…

De Longe House ladders zijn prima te doen

Elke site heeft een eigen verhaal en elke gids meestal ook. Wij treffen een topper en ze heet: Katie. Geschatte leeftijd: eind twintig. Katie heeft niets met ‘we don’t know’. Ze nodigt je uit om je alledaagse fantasie te gebruiken en je een voorstelling te maken van het leven in zo’n dorp van rotswoningen. Neem de kiva’s, de ronde kamers die in elk huis zijn te vinden en zo niet dan is er altijd een grote kiva. Deskundigen veronderstellen dat deze kiva’s een rituele functie hebben. Katie: “Dat is goed mogelijk, maar ze kunnen ook hebben gewerkt als stressrelief. Stel je voor: er komen steeds meer mensen van de mesa naar de rotswoningen. Dat levert allerlei problemen op. Denk aan voldoende voedsel. Maar je hebt het ook al gezien aan de bouw. Sommige huizen zijn heel zorgvuldig gemaakt, andere zijn er vrij slordig tegenaan geplakt. De vraag is: hoe los je spanningen op tussen ‘oude’ en ‘nieuwe’ bewoners? Precies, door te praten! Dus de kiva’s zijn gewoon letterlijke chatrooms. En trouwens, wat doen vrouwen als de mannen aan het werk zijn?...Roddelen over de eigenaardigheden van de echtgenoten! En ondertussen maken ze manden of verstellen ze kleding. Dat kan allemaal prima in een kiva!” 

Veel kiva's in Long House

Katie is niet te stoppen, maar moet wel. De volgende groep staat al klaar. “Oké nog één vraag.” “Hoe kwamen de mensen van hier weer boven op de mesa of beneden in het dal? Het is hier zo steil!” “Leuke vraag! Wel, de Ancestral Pueblo waren goeie waarnemers. Denk aan het bronnetje hier achter in de kloof: groeit er mos? Dan is er water! Maar ze keken ook goed naar dieren. Die kiezen altijd de makkelijkste weg als ze naar boven of beneden klauteren. En als je die elke dag een paar keer volgt, ontstaat er vanzelf een pad.”

Leuke boeiende meid, die Katie. Ze krijgt van ons een staande ovatie!