‘In 1870 had Natchez een zwarte burgemeester.’

Soms nemen we de tijd voor een uitgebreid bezoek aan een Visitor Center, andere keren stoppen we alleen voor een plattegrond en wat praktische info.

Aangekomen op het eindpunt van de Natchez Trace Parkway, bij het Visitor Center, slenteren we zeker een uur door de ruim opgezette tentoonstelling over de geschiedenis van deze stad uit 1716 aan de oever van de Mississippi.

Brug over de Mississippi bij Natchez

Wat nu pas stevig tot me doordringt is de slingerbeweging in ‘De tragiek van het Diepe Zuiden’. Vóór de Burgeroorlog tussen Noord en Zuid (1861 – 1865) en in eerste decennia daarna hebben vrije slaven en andere Black People nog politieke macht. In 1870 kiest Natchez een zwarte burgemeester en brengt de Presbyteriaanse kerk (van 1828) op een gegeven moment balkons aan met banken voor de slaven van de plantagehouders, zo vertelt de dominee als we na de lunch door Natchez wandelen en de kerk binnenlopen.

Balkonbanken voor slaven in de Presbyteriaanse kerk

Vlak na de Burgeroorlog eisen organisaties van Black People gesteund door, nooit geweten, radicale Republikeinen, dat de plantage-eigenaren hun land delen met de voormalige slaven. Het resultaat zijn regelingen waarbij vrije zwarten het land bewerken en een deel van de opbrengst als huur afstaan: sharecropping geheten. Dat blijkt al snel een economische valkuil te zijn omdat het een nieuw type ‘makelaars’ aantrekt die zaden, machines en voedsel leveren in ruil voor een, te groot deel van, de opbrengst. En bovendien was de aarde door de eenzijdige katoenteelt volledig uitgeput.

Doet me, dit terzijde, denken aan de types die in ontwikkelingslanden mensen uitbuiten door waanzinnig hoge rentes te rekenen voor grondstoffen.

De tentoonstelling in Natchez maakt geen melding van integere zakenmensen die microkredietachtige oplossingen introduceren om die, in mijn ogen misdadige, makelaarspraktijken tegen te gaan. Misschien waren die er wel, maar zeker niet meer na 1890. Dan heeft de segregatie in alle hevigheid bezit genomen van het publieke leven. Gezellig met elkaar op een bankje zitten en over politieke kwesties debatteren is inmiddels verboden. Mensen die niet kunnen lezen en schrijven, lees: vooral zwarten, zijn intussen ook uitgesloten van deelname aan verkiezingen.

De ‘literacy tests’ en de ‘polltax’ hebben hun intrede gedaan en een heel leger van regels vormt de juridische ondersteuning voor het gevoel van witte suprematie. Tot….? Een van infopanelen meldt: ‘In 2004 kiest Natchez voor het eerst sinds 1890 weer een zwarte burgemeester: Philip West, voormalig president van Natchez’ NAACP-afdeling, de National Association for the Advancement of Colored People.

Bankjes bij de fontein achter St. Mary

 Na nog een bezoek aan de werkelijk fantastische fototentoonstelling in de kleine zalen van de Presbyteriaanse Kerk over het leven in Natchez, tussen 1851 en 1913, gezien door de ogen van drie professionele fotografen, lopen we naar de allereerste basiliek hier (1788). De St. Mary Basilica heeft ook nog twee Nederlandse bisschoppen gekend lezen we op de marmeren grafplaten in de muur.

St. Mary Basilica Natchez

Helaas is er niemand aanwezig die ons kan vertellen hoe de katholieke kerk in de loop van de tijd segregatie heeft benaderd. Maar ik kan hier nog wel een écht kaarsje aansteken, en dat doe ik ook…