Letterlijk en figuurlijk fantastisch!

Dit is écht ‘must see’: het Dali Museum in St. Petersburg, Florida!

Reynolds en Eleanor Morse zijn de mensen aan wie we deze enorme collectie hebben te danken.

Hij leefde van 1914 tot 2000, zij van 1912 tot 2010. Hij was een rijke zakenman, zij de dochter van een welgestelde farmaceut en ze werkte in het onderwijs. Zij verzamelden liever kunst dan dat ze in dure auto’s reden, zo wil het verhaal. Het eerste Dali Museum in St. Petersburg dateert van 1982.

Het huidige Dali Museum opende op 1-11-11 om 11.11 ‘s ochtends: vierdubbel gekkengetal…
Mooi eerbetoon aan dit creatieve, gekke genie.

We arriveren ruim op tijd voor een parkeerplaats, bewonderen het gebouw van de buitenkant en kuieren uitgebreid door de grappige tuin achter dit fraaie kunstpaleis.

Ik geniet gelijk van de brede trap vanaf het parkeerterrein. De zes treden naar de ingang kun je namelijk niet missen want die zijn gemarkeerd door een gespleten rotsblok. Schitterend. 

Naar de entree van het Dali Museum

Tien stappen verder stuit je op ‘Fontein van de Jeugd’ die zich in de vroege ochtend helaas niet goed laat fotograferen. Daarna kom je in de tuin met een prachtig Dali-bankje, een wensboom, een labyrint en, goed kijken, een heel klein ijzeren vogeltje op een groot rotsblok. 

Hi little bird...

Het labyrint laten we zitten want er vormt zich al een rij voor de ingang en we willen het ‘Coffee with de conservator-program’ niet missen. Elke woensdagochtend verzorgt een conservator een presentatie over een aspect van Dali’s werk. Deze week gaat het over Dali’s onvermoeibare inspanningen zichzelf als een genie te fraimen. Heel veel mensen, vooral de vrouwen in de zaal kennen elkaar. De ‘Happy New Years’ zijn niet van de lucht. Naast mij zit een vrouw die net als het merendeel van het publiek een ‘Life-long-learning program’ volgt, een soort HOVO begrijp ik. De lezing van is onderdeel van hun tweede semester…

Zodra de conservator begint kijken Clemens en ik elkaar aan: jammer dat iemand die blijkbaar heel veel weet, inhoudelijk is haar verhaal absoluut erg boeiend, niet beschikt over de vaardigheden om haar verháál te vertellen en dat met drama te ondersteunen…

Als we na afloop van de presentatie via de enorme spiraalvormige trap de tentoonstellingsruimte op de derde verdieping binnen lopen, vallen we gelijk in een rondleiding van een héél gedreven vrijwilligster. Zij vertelt niet alleen over de verschillende periodes in Dali’s werk, maar laat ons ook zien hoe je naar Dali’s schilderijen moet kijken. Ongelooflijk verrassend en leerzaam. Vooral die ‘double pictures’, de schilderijen die uit meerdere taferelen bestaan…dat hoor en zie ik voor het eerst! Natuurlijk kennen we allemaal de tekeningen van de mooie jongedame met hoed annex de heks met haar grote neus en het verhaal wil ook dat Dali zeer gecharmeerd was van Freud en Jung, maar zoals hij verschillende verhalen in een doek weet te vatten: formidabel.

Lastig te zien helaas, die slavenmarkt & Voltaire

Eén voorbeeld: het kleine schilderij ‘Slave Market with de Disappaering Bust of Voltaire’ uit 1940. ’t Is echt niet groter dan 40 bij 50 cm en op die kleine ruimte zie je in het midden twee slavinnen met kappen op hun hoofd, of je ziet de wenkbrauwen van Voltaire, zijn ogen, z’n wangen en de rest van zijn gezicht. Het verhaal wil dat het tussen Dali en het rationalisme niet boterde, maar wat heeft hem precies bewogen om de combinatie met slavenhandel als thema te kiezen? Kom ik helaas niet achter.

Wij waren allebei erg onder de indruk van Dali’s vroege werk waarin hij ‘het licht van Rembrandt’ gebruikt. Hij kan inderdaad net zo spelen met licht als Rembrandt. En dan denk ik vooral aan de kanten kragen of de parelkettingen.

Dali heeft ook Vermeer uitgebreid bestudeerd. Getuige onder andere het grappige schilderij ‘The Ghost of Vermeer of Delft Which an Be Used as a Table (1934).

Geïnspireerd door Vermeer...

Onze buurvrouw van een paar dagen geleden, Joyce Space, noteert in haar reisverhaal: “And the docent was really ‘into’ Dali. She said something to the effect that surrealism was seeing things in places you don’t expect to see them. So she was wearing a shoe she had made into a hat.” 

Wij hebben vandaag een andere vrijwilligster, maar deze opmerking doet me wel denken aan mijn nieuwste bril met de rode hoge hakjes aan de poten. Is ook geïnspireerd door Dali weet ik. Leuke extra link met het surrealistische gedachtegoed.

Jammer...ook moeilijk te zien....

Alle zesennegentig olieverfdoeken zijn de moeite waard om iets over te zeggen, maar dat gaat natuurlijk niet. Daarom nog één laatste voorbeeld van een ‘double picture’: de hommage aan Rothko getiteld: ‘Gala Contemplating the Mediterranean Sea which at Twenty Meters Becomes the Portrait of Abraham Lincoln’. En zo werkt het ook: doe een aantal stappen naar achteren en je ziet het andere beeld. Fantastisch!