Aluminium & betonnen dozen plus een prettig gesprek over politiek

Marfa is de plek die Donald Judd, een van Amerika’s minimalistische kunstenaars, in 1980 weet te verleiden om een voormalige militaire basis op te kopen, de gebouwen te restaureren en er zijn ideale woon- en werkterrein van te maken.

Marfa ligt op het kruispunt van de US90 en US67 in Texas, maar wat Judd inspireerde is vooral het immense vlakke land van wat in 1880 als ‘railroad water stop’ op de kaart is gezet.

Voorportaal van de eerste loods

Hoewel geen fan van Donald Judd wil ik de permanente tentoonstelling van honderd aluminium ‘dozen’ in de grote loodsen waar ooit militaire jeeps en vliegtuigen werden gemaakt, toch zien. En ook die zestig betonnen ‘dozen’ op de velden naast de loodsen wil ik ‘proeven’. 

Zes op een rij...

Ik noem ze ‘dozen’, maar dat komt vooral omdat de maat van alle stukken identiek is. De aluminium varianten zijn 41 x 51 x 72 inch (102,5 x 127,5 x 180 cm). De brochure van het museum vermeldt de dikte van de aluminium platen niet, maar ik schat ze op 125 mm. De betonblokken buiten meten 2,5 x 2,5 x 5 meter. De platen zijn 25 centimeter dik, lees ik. In feite zijn alle ‘dozen’ aan één of meerdere kanten open…Je mag binnen geen foto’s nemen. Dat belemmert het mijmeren later op de dag…

Binnen fotograferen mag niet. Krijg je dit...

Dwalen door de loodsen en ook de wandeling over de velden heeft bij mij in elk geval niet het effect waar de ‘untitled’ stukken op mikken: ‘exploring the relationship between art, architecture and the land’. Werkt het materiaal tegen? Koud aluminium en keihard grijs beton? Ik ken een houten ‘doos’ van Judd, met een ‘ingezakte’ bovenkant. Dat hout voelt warm…We missen eigenlijk een uitgebreide introductie op wat je ziet en nog meer kunt zien. Maar ja, dat was zeker in de tijd van Judd ‘not done’…

De volgende stop is een andere ‘attractie’ van Marfa. Je schijnt hier in de schemering schitterende lichten aan de hemel te kunnen zien en bij het ‘Mistery Ghost Lights Viewing Center’, zo’n acht mijl naar het oosten langs de US90, kun je gratis staan. Handig en wellicht ook bijzonder?

Bij het ‘Viewing Center’ parkeren we achter een grote camper uit Michigan en het klikt al snel met Jim en Bertie. Na zonsondergang klimmen Jim en Clemens gewapend met verrekijkers en camera’s op het dak van hun camper. Ondertussen verbazen Bertie en ik ons over de enorme hoeveel auto’s die hier aankomen. Mensen lopen met picknickmanden het veld in. Uit een bus stapt een heel gezelschap met meiden in warme jassen, maar wel op modieuze dikke hoge hakken. Je gaat denken dat er écht iets staat te gebeuren!
Een half uur later komen Jim en Clemens naar beneden. “You can sell this picture in town and make money!” grijnst Jim. Clemens heeft een foto van, denken we, een ranch in de verre verte met het buitenlicht aan. Niks kleurrijke lichten aan het firmament…

Mysterieus licht met telelens

Met een glas van hun favoriete Hongaarse rode wijn raken we verder in gesprek. Aanknopingspunt is de grappen die we vanmiddag maakten. Wij merkten op dat Trump langs de Highway 170 weinig muur meer hoeft te bouwen, want de wanden van de Rio Grande Canyons in Big Bend County zijn hoog genoeg. Waarop Jim zegt: “Ja, en de Canadezen hebben al aangekondigd dat zij een muur gaan bouwen aan de noordgrens van de USA als Trump wint.” We kijken verbaasd…”Om alle Amerikaanse immigranten tegen te houden. Wordt een massale uitstroom!” Lachen!

Jim gaat op Sanders stemmen omdat die de meeste aandacht heeft voor mensen aan de onderkant van de samenleving. Hij vraagt: “Jullie hebben door het minst florissante deel van de US gereisd, het Zuidoosten. Segregatie enzo. Heb je daar ook veel armoede gezien?” Ja, dat valt niet te ontkennen. Hoewel we nog geen beeld hebben van de rest natuurlijk. Jim leest ook veel. Hij vertelt over een sociologisch onderzoek waaruit je op kunt maken dat de meest geseculariseerde samenlevingen de minste armoede kennen, er minder criminaliteit is en er ook extreme verschillen zijn tussen rijke en arme groepen. Hij gelooft zelf wel in een soort hogere ‘orde’, noemt zich ook spiritueel, maar moet niks hebben van religie en de bijbehorende machtsstructuren.

Bertie heeft niks met politiek en ik schipper heen en weer tussen gesprekken met haar over de mooie natuur van Michigan en dat we absoluut bij hen langs moeten komen, en de discussie van Jim en Clemens over de gewenste politieke richting van Amerika.

Eind van de avond geven we hem nog een compliment: “Je bent de eerste die zo open over politiek praat.” Zijn antwoord, inclusief een dikke knipoog: “Well, I’m not religious!”