"Forget about politics and you'll love this country!"

De eerste auto’s rijden al om half vier over de 16 West langs onze slaapplaats in Green Cove Springs. Zelfs met oordoppen in lukt het me niet om nog lekker door te slapen. Dat wreekt zich natuurlijk, zeker in combinatie met de hoge temperaturen. Ook vandaag weer 29˚C. Erg alert wil ik maar niet worden…

Een groot deel van de route naar het zuiden voert over de 19, de Scenic Route door Ocala National Forest met afbeeldingen van een zwarte beer op ruitvormige gele borden. Help, wat doe je als er plotseling een black bear oversteekt?! Rare angstige gedachte natuurlijk, want in NL rij je ook gewoon door na borden met overstekende koeien en overvliegende herten…Geen beer gezien uiteraard.

Geen beren, wel bouwvallen...

De rit van 75 miles door het park boeit vooral door de bossen langs de weg. Deels naaldwouden, deels loofbossen, deels een mix en overal ook veel wastoria-achtige palmstruiken waar je gewend bent om varens als lage begroeiing te zien. Ook bijzonder: pick-ups met knipperlichten aan waar net een groep mannen is uitgestapt om met grote plastic zakken de brede bermen af te struinen op afval. We zagen dat al vaker de afgelopen dagen en nu ook weer. De mannen -en een enkele vrouw- zijn vrijwilligers. Ze werken bij het bedrijf dat dát deel van de highway heeft geadopteerd. De naam van het bedrijf staat ook steevast op een apart paneel onder het bord met de wegaanduiding. Maar er zijn ook veel stukken snelweg niet geadopteerd. Daar liggen de bermen gelijk vol met lege bekers, plastic zakken en andere troep…

De eindbestemming vandaag is een RV-park met de naam Sumter Oaks in Bushnell zo’n 75 miles ten noordoosten van Orlando. RV = recreational vehicle (campers en caravans) en de Amerikaanse camperclub heet Escapee. Sumter Oaks heeft een paar ‘dry campgrounds’, plekken zonder aansluiting voor water en riolering. Die zijn natuurlijk aanzienlijk voordeliger.

We hebben niet gebeld. Gokkie. “Well…won’t be easy…”, de dame van de receptie is niet optimistisch maar na ruggenspraak met de baas mogen we, op deze laatste dag van 2015 aanschuiven naast een kleine caravan.

En vanavond zijn we van harte welkom in het activiteitencentrum. Vanaf half zeven. “Just take a glass and some fingerfood.” Dan krijgen we nog een toelichting op het activiteitenprogramma voor de komende week, compleet met bingo. Hmmm. Daarna komt onze registratiedame achter haar balie vandaan en vraagt: “Can I give you a Escapeehug?” Tuurlijk en dank je wel!

Naast de kleine caravan staat een pick-up met een afzetunit. Joyce en Lairy heten de bewoners en hij is gelijk heel behulpzaam. Het afvoersysteem voor ‘grijs’ water (van de keuken en de douche) zoals we dat in Europa gewend zijn werkt hier niet. Dus niet achteruit manoeuvreren op een geasfalteerd stukje grond tot de afvoerkraan precies boven de put hangt en een aparte bak om je toilet te leggen. Zo’n voorziening was er wel, vlak naast ons stekkie, maar die is compleet overgroeid met plakonkruid. Blijft aan je schoenen plakken als je er door loopt… Maar wat nu? De tank met ‘grijs’ water is meer dan vol zag ik in de douche en het toilet ook. Stiekem gebruik maken van een legen plek mét aansluiting is de enige optie. Maar daar heb je een dikke slang voor nodig…

Clemens zoekt een ‘stiekeme’ plek en ik wandel naar Lairy. Hij heeft een fantastische opvouwbare slang die je uit kunt trekken en die in de gewenste lengte blijft staan. Pas als je klaar bent klik je ‘m weer in.. Werkt super. 

Na het looswerk raken we verder in gesprek. Ze hebben ook Mercedescamper. Die staat in Aalsmeer voor reizen door Europa. “Aalsmeer? Dat is ook onze stalling!” “Yeh, in those former greeneries.” Kleine wereld weer…

Wij willen ons nu eerst verder installeren.  Dat snapt-ie. 

Z’n afscheidsgroet voor vandaag besluit hij met: “Forget about politics and you’ll love this country!”

Rustig verder naar het zuiden

Het idee is, ook vanavond weer, te overnachten bij een golfbaan. Dat lukt op de River Bend Golf Links bij Green Cove Springs vlak onder Jacksonville in Florida. Maar eerst nog even over gisteren, 29 december.

We ontwaken waar we zijn gestopt: in the middle of nowhere op een groot grasveld naast een stuk of wat hooibalen. Iets verderop sluiten elektrische hekken nog steeds het zandpad af, dat zich vlak daarvoor in tweeën splitst. En, ook nu geen mens te zien. Wel veel schuren in de verte met een boel rommel er om heen. Voelde gisteravond eerst een beetje unheimisch, maar dat went toch snel…

Helen, onze gastvrouw van Legare Farms, komt om half negen langs in haar grachtengroene 4x4.
Ze heeft haast, want een achterbak vol eieren. Een snelle babbel leert dat haar familie hier al sinds 1725 boert, dat ze veel omzet haalt uit onderwijsprogramma’s voor kids en dat ze dit jaar tot oktober al 10.000 bezoekers heeft verwelkomd. Fijn dat we goed hebben geslapen en goede reis!

Nu snappen we ook de borden bij de hooibalen met als opschrift ‘No schoolbusses behind this point.’ 

Ik wil graag naar Beaufort en speciaal naar Penn Center. Daar is een museum over de Gullah - Geechee gemeenschap én een bijzonder Gullah-restaurant waar okrasoep prominent op het menu staat. Eindelijk!

De eerste school

Penn Center is een landgoed waar twee vrouwelijke witte missionarissen in 1862 de eerste school voor African-Americans hebben opgericht. Dit in het kader van een federaal experiment tijdens de Burgeroorlog (1861 – 1865), het Port Royal Experiment, ‘to test the capabilities of the Negro for freedom and self-support.’ Staat er écht…

De Gullah’s zijn, zo lees ik in een folder, een West-Afrikaans volk dat de eigen cultuur heel goed heeft weten te bewaren. 
Ik verheug me op diepgravender verhalen over deze gemeenschap en op een bijzondere lunch, maar helaas: museum én restaurant zijn, in tegenstelling tot de bordjes op de deuren, hermetisch gesloten.

Door naar Savannah (Georgia), even het schitterende historische deel van de stad in voor boodschappen en terug naar ‘The Club’ op Hutchinson Island midden in de Savannah River. Een golfcourse die geen verdere naam nodig meent te hebben, echt chique-de-la-friemel… was het Anny M.G. Schmidt die deze uitspraak ooit framde? En een schitterend opgetuigde kerstboom kan hier natuurlijk niet missen…

Blijft mooi...

 We wandelen even door naar het terras en verbazen ons over alle geluiden die over de baan razen: van het verkeer over de enorme brug richting centrum, van fabrieken langs de rivier en in de haven zelf, van de toeterende schepen die aankomen en vertrekken…Vreemd, want als je hier wilt spelen moet je wel $ 135 per persoon dokken.

O ja, andere een verrassing: de kassahulp in supermarkt Kroger stopt de twee flessen wijn die we kopen elk afzonderlijk in een papieren zak. We kijken elkaar aan: “Strenge wijnwetten hier in Georgia?” ”Zou zo maar kunnen.” Tot nu toe was een plastic tasje voldoende…

Wakker worden we, na de overnachting op de parkeerplaats van The Club, om 6.39 uur. We horen en ruiken het geluid en de kerosine-geur van een bladblazerachtig iets. Blijkt een mega-pizza-snijder te zijn waarmee een leeftijdgenoot de randen van de grasperken scherp houdt…
Clemens wipt even de Pro-shop binnen, maar onze gastvrouw wordt pas eind van de middag weer verwacht dus we vertrekken zonder afscheid te nemen.

Onderweg laten we de camper wegen. Je vindt hier regelmatig borden voor een afslag naar een weegstation. Vandaag ook weer, vlak bij Darien aan de 17 South. Het is een enorm terrein, anderhalf voetbalveld schat ik, maar er zijn geen wachtenden voor ons. Clemens loopt naar het kantoortje en wordt gelijk geholpen: we wegen 7500 pounds (4000 op de achteras en 3500 op de vooras). Dat is 3,4 ton en dat is mooi want onze limiet is 3,5. Nog 100 kilo ruimte! 

Oude eiken vol Spaans mos zie je hier overal,
net als huizen zonder hekken er om heen

Via een Starbuck’s stop in Jacksonville (Florida) tuffen we door naar Green Cove Springs voor de tweede gratis overnachting op een rij bij River Bend Golf Links. Het is half vijf en jammer dat we niet meer kunnen spelen, want de green fees zijn hier $ 25! In plaats daarvan drinken we met Scott Glanlysz, de manager, en een paar mannen die net klaar zijn, gezellig een pilsje op het clubhuisterras. Scott maakt voor mij een fles witte wijn open en schenkt een glas van dik 200 cc in.

Het blijft leuk om verhalen van mensen te horen. Scott heeft jaren voor ABNAMRO gewerkt en nee hij was nooit op het hoofdkantoor in Amsterdam, want hij heeft vliegangst. Hij komt uit Ohio, maar vindt het hier in het noorden van Florida veel fijner wonen: lekkere temperaturen en de hoge vochtigheidsgraad is heel plezierig voor je huid. Zijn vrouw heeft deze golfbaan zes jaar geleden gekocht, vandaar. Haar hebben we helaas niet mogen ontmoeten...

Als de zon bijna onder is, na nog pilsje en nog een bel wijn, geeft Scott me een golfbal met logo cadeau. Ik bedank hem uitbundig!

Charleston en verder

Steeds als ik de afgelopen dagen ‘Charleston’ op een bord zag staan, ging ik nog net niet een denkbeeldige lange ketting vanuit m’n pols ronddraaien, op m’n voorvoeten heen en weer draaien en met m’n benen zwiepen…lekker dansen…

Maar de stad waar we deze ochtend doorbrengen dateert van heel vér voor die tijd, uit het midden van de 17^e eeuw.

De rij bij het Visitor’s Center in Charleston levert een leuke ontmoeting op met een dame wier grootvader in een Amsterdamse diamantfabriek heeft gewerkt, aan een gracht. Hij is met zijn gezin als enige bijtijds vertrokken. Er waren natuurlijk heel veel diamantfabrieken in de Plantage- Weesperbuurt, maar het zou zomaar ons huis kunnen zijn Kleine wereld…

We wilden graag een kaart met een wandelroute van een kleine twee uur door het historische deel van dit stadje in Lowcountry (South Carolina). Die is er niet, wel een guided tour…Hmm, geen zin in.

Lijkt op Amsterdams Hofje...

Een prachtig oud trammetje, dat nu al rammelend op luchtbanden rijdt en als bus dienst doet, brengt ons naar de rand van de wijk waar we wat rond willen zwerven. Sommige stenen huizen aan reuze vochtige smalle steegjes, doen erg denken aan de Amsterdamse binnenstad. Het échte chique zijn de enorme panden in Gregoriaanse stijl en de ‘Italianate homes’ aan de grotere straten. Binnen lopen die panden over van de enorme verzamelingen van rijke planters en notabelen. Maar het is niet onze smaak en je moet queuen, zo ongelooflijk druk…

We slenteren verder over de East Bay Street langs het pand aan de boulevard waar volgens een gids die we toevallig passeren de burgeroorlog van 1861 – 1865 zou zijn begonnen: “De allereerste schoten zijn afgevuurd vanuit die hoge ramen op de eerste verdieping.” Ik ga me toch nog eens écht verdiepen in die burgeroorlog, maar nu lees ik eerst op een bord langs de straat het verhaal van de slaaf Robert Smalls, een havenpiloot, die met zijn vrouw, drie kids en een zeskoppige bemanning in april 1862 ’s nachts zee koos en een grote bocht nam naar de achterkant van Fort Sumter om zich aan te sluiten bij de troepen daar die de haven van Charleston blokkeerden. Hij wordt natuurlijk als een held verwelkomd en vanaf dat moment zijn alle opvarenden free black people.

Zonnehoed vergeten, maar ik hou 'm wel vast

Het beroemde ‘Jestine’s Kitchen’, met okrasoep, is de beoogde lunchplek. Ze blijkt op maandag gesloten…Clemens vraagt een jongeman, type Zuidas, naar zijn favoriete lunchplek. Hij is op weg naar iets anders, maar verwijst ons naar 82 Queenstreet. Laten we daar nou net een kwartier geleden langs zijn gekomen en de kaart hebben verkend! Natuurlijk herkennen we het pas als we bij de ingang van het smalle vochtige steegje staan en opnieuw de kaart bekijken. De waitress, gezeten achter een hoge balie aan het eind van het gangetje, bevestigt ons vermoeden: alleen een kopje soep eten? Kan in de bar als we dat willen, maar niet in het restaurant…We lopen door…

“Zullen we even naar zee rijden?” Dat hoef je mij nooit twee keer te vragen, en zo belanden we, na een simpel broodje in de camper, bij de prachtige pier van Folly Beach, onder Charleston.
Wéér een pier met alle voorzieningen voor vissers: om de paar meter bankjes, houders voor je hengels aan de balustrades en ook veel spoelbakken.

Folly Beach Pier

Het is bijna half vier. Mooi licht om foto’s te maken en het verhaal wil dat George Gerswhin hier, luisterend naar de Gullah Spirituals, in de zomer van 1932 inspiratie heeft opgedaan voor ‘Porgy and Bess’.…

De zon gaat al zakken

Morgen gaan we verder op onderzoek uit naar de Gullah, deze speciale groep African-Americans. Nu eerst naar Legale Farms, de boerderij waar we willen overnachten. Dat is nog een dik uur rijden.

Bij de boer...

De eigenaren van Legale Farms zijn niet thuis. Clemens heeft opnieuw onze gastvrouw Helen aan de lijn, maar we kunnen gewoon op het grasveld voor de hekken staan. “Next to the blue van. See you tomorrow morning !” zegt ze enthousiast.

Lowcountry

Het blijft altijd genieten: in slaap vallen én wakker worden met het geluid van golven op het strand.
Clemens blijkt de halve nacht naar de golven te hebben geluisterd. “En ik heb de wekker uitgezet. Jammer van het buitenkansje op de Heritage Club”…

Dàg onzichtbare krokodillen...

We rijden door naar Charleston en genieten halverwege weer van Starbucks en WiFi.

Onderweg spelen een aantal dingen door mijn hoofd. 

Het eerste is dit statement van Ta-Nehisi Coates: ‘Ras is het kind van racisme, niet de vader.’ Ras als bedenksel van blanken om mensen met alle andere kleuren letterlijk ‘weg te kunnen zetten’. Zoals hij het formuleert maakt het wat mij betreft ‘sense’. 

Het tweede is dat de wijngaard van de Grapefullsisters, waar we gisteren waren, op een vroegere tabaksplantage ligt en dat het dus extra jammer is dat ze gesloten waren. Anders was ik veel meer te weten gekomen over de omgeving. Het derde dat door m’n hoofd gaat is een uitspraak van Julian Spalding, kunsthistoricus, over het politiek correct herschrijven van de bijschriften van museumcollecties. Hij zegt, in The Times van 14 december (opgepikt bij de ingang van het vliegtuig van Heathrow naar Baltimore): “I think it’s absolutely wrong to remove words like ‘negro’ and even ‘nigger’ from historicals texts. On one level it is dishonest, because it rewrites history. On a artistic level it’s censorship, as bad as playing The Merchant of Venice without Shylock.”

Aanleiding van het artikel is de recente actie van het Rijksmuseum, het British Museum, de National Gallery en Tate, om beledigende teksten te corrigeren. Ik ben, merk ik, wel gevoelig voor het argument dat je er voor moet waken geschiedenis te herschrijven. Het kan zo maar leiden tot ontkenning…en waar kennen we dat ook alweer van…

Terug naar vandaag…We hebben Downtown Charleston links laten liggen om voldoende tijd over te houden voor een uitgebreid bezoek aan Drayton Hall, de eerste voormalige plantage langs de Ashley River Road als je naar het noordwesten rijdt. (Highway 61 North). 

Drayton Hall....

Gezien vanaf de rivier...

We sluiten ons aan bij een gezelschap dat luistert naar de verhalen van Eric Snyer, de man die vandaag de rondleiding verzorgt en eerst een inleiding houdt over de African-American geschiedenis in dit deel van South Carolina. Een boeiend verhaal over Charleston als een prominente haven voor de slavenhandel én de plaats waar de eerste ‘free black communities’ na de afschaffing van de slavernij zijn gesticht. Dat kon omdat de slaven in deze omgeving niet alleen gebruikt werden om rijst, tabak of katoen te verbouwen, maar zich ook konden bekwamen voor tal van ambachtelijke beroepen zoals smid, timmerman en houtbewerker. En als de eigenaar even geen werk voor hen had, werden ze elders in de omgeving verhuurd en konden ook zelf wat bijverdienen. Met het gespaarde kapitaal kochten ze dan goedkope familieleden vrij. Zichzelf vrijkopen was niet aan de orde, want met hun opgebouwde expertise waren ze veel te duur.

In ‘Black Charlestonians, A Sociale History 1822 – 1885, geschreven door Bernard E. Powers Jr., kunnen we de ontwikkeling van de eerste ‘free black communities’ nalezen. Het is maar goed dat dit boek niet in de Museumshop ligt, anders had ik het gelijk gekocht…

Volgens onze verteller zijn de free black communities specifiek voor ‘Lowcountry’. Die woorden gebruikt hij regelmatig, dus op een gegeven moment vragen we: “Please sir, what is Lowcountry?” “Oh, it’s a pleasure to explain. Lowcountry is where you put you finger in the ground and fjssst, water comes up. Like in Holland.” “O!… Yes, we got it, because we are from Holland.” Het hele gezelschap schiet in de lach. Later komt Eric naar ons toe: “I love Holland and especially Amsterdam. Whenever I have a transfer on Schiphol I spent my ours in your city.” Hij is natuurlijk van harte welkom als hij weer in de buurt is!

Als deze bomen ook hun verhaal konden vertellen...

Eind van de middag rijden we Givnans Ferry State Park op (ook aan de 61). Voor de kenners: dit park doet denken aan de heerlijk ruime en lekker ruige natuurcamping bij Rhenen aan de Veluwezoom. Ook hier, net als alle dagen sinds we de regen uitreden, weer volop musquito’s, maar dat is een ander verhaal. Wel lastig, niet interessant…Hoewel: Clemens wil graag weer eens een visje grillen, of een flinke portie garnalen, maar dat gaat hier niet.